Η Βουλή των ομογενών
του Ηλία Σιδέρη*
Η Ελλάδα των πέντε ηπείρων και η προάσπιση των συμφερόντων του Kράτους και του έθνους αποτελούν ηθική και πατριωτική υποχρέωσή μας. Συγκεκριμενοποιώντας το ζήτημα των ομογενών, αποτελεί συνταγματική επιταγή και υποχρέωση της ελληνικής Πολιτείας “η μεριμνά για τη ζωή του απόδημου ελληνισμού και τη διατήρηση των δεσμών του με τη μητέρα Πατρίδα” (άρθρο 108). Η πρώτη πρόταση του άρθρου 108 του Συντάγματος αναφέρεται στη μέριμνα που πρέπει να επιδεικνύει το Κράτος για τον απόδημο ελληνισμό, και όχι απλώς για τους Έλληνες πολίτες. Ο “ελληνισμός” είναι έννοια ευρύτερη και περιλαμβάνει, τόσο τους Έλληνες πολίτες που κατοικούν στο εξωτερικό, όσο και τους Κύπριους, καθώς και τους ονομαζόμενους Έλληνες τρίτης/τέταρτης γενιάς, που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια.
Η δεύτερη πρόταση του άρθρο 108 ορίζει ότι το Κράτος “μεριμνά για την παιδεία και την κοινωνική και επαγγελματική προαγωγή των Eλλήνων που εργάζονται έξω από την επικράτεια”. Η πρώτη παράγραφος, εν συνόλω, μας επιτάσσει να ενδιαφερθούμε και να μεριμνήσουμε για τον ελληνισμό και τους Έλληνες. Λόγω του ότι βρίσκονται μακριά από την πατρίδα, λόγω του ότι μας χρειάζονται, λόγω του ότι η πατρίδα τους χρειάζεται, λόγω του ότι αποτελούν κομμάτι του έθνους μας, που κινδυνεύει να χαθεί.
Η ομογένεια ενισχύεται συνεχώς: Μεταναστευτικές ροές από το 1900 στην Αμερική και στην Αυστραλία. Οι GreekAmericans ενισχύθηκαν το 1920, το 1930, εκ νέου το 1960 και το 1970. Μεγάλες ροές στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τελευταία έξοδος στα χρόνια της οικονομικής κρίσης 2008 – 2018. Μετά από έναν αιώνα μετανάστευσης, ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι διαιρεμένος: οι μισοί κατοικούν εντός συνόρων και μισοί εκτός.
Οι Έλληνες εντός των τειχών που συγκροτούμε ταυτοχρόνως το Κράτος, πρέπει να μεριμνήσουμε για τους Έλληνες εκτός των τειχών, που συγκροτούμε το Έθνος, τον Ελληνισμό. Πως θα μεριμνήσουμε; Το αναφέρει η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 108 του Συντάγματος: θα εκδοθεί νόμος, που θα “ορίζει τα σχετικά με την οργάνωση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού, που έχει ως αποστολή του την έκφραση όλων των δυνάμεων του απανταχού ελληνισμού”.
Ποιοι είναι Έλληνες, και για ποιους θα ενδιαφερθούμε; Το θέμα το έλυσε ο Ηρόδοτος 2.500 χρόνια πριν: Καταγωγή, γλώσσα, θρησκεία, ήθη: «το ελληνικόν εόν όμαιμόν τε και ομόγλωσσον και θεών ιδρύματα κοινά και θυσίαι ήθεά τε ομότροπα» (Ηρόδοτος, Ουρανία 144). Δεν χρειάζεται να σκεφτούμε τίποτα περίσσότερο.
Το συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, είναι ανενεργό. Οι παθογένειες πολλές. Οι συνθήκες, όμως, ωριμάζουν: Για πρώτη φορά, η ελληνική βουλή νομοθέτησε την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού, η τεχνολογία έχει διαλύσει κάθε δικαιολογία “απόστασης”, το κράτος εκσυγχρονίζεται, ψηφιοποιείται και η ομογένεια μπολιάστηκε με νέους Έλληνες – μενατάστες της τελευταίας κρίσης. Το συμβούλιο απόδημου ελληνισμού, θα μπορέσει να επιτελέσει πλέον τον ρόλο του. Να είναι ένα αμιγώς συμβουλευτικό όργανο, εκφραστής των Ελλήνων εκτός των τειχών, που θα υποδεικνύει ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος να μεριμνήσει το Κράτος για αυτούς. Η ίδρυση μιας “βουλής των ομογενών” στα πρότυπα της “Βουλης των Εφήβων”, θα βοηθήσει όλους τους τομείς ανάπτυξης του ελληνισμού και του κράτους. Τεχνικά γίνεται, δεν υπάρχει δημοσιονομικό κόστος, τουναντίον. Ήδη, οργανώσεις ομογενών προσπαθούν να επιτελέσουν έναν τέτοιο ρόλο, με σημαντική υστέρηση, αφού τους λείπει η θεσμική θωράκιση.
Πως θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε τις θέσεις του Κράτους μας, αν δεν έχουμε τους κατάλληλους συνδέσμους; Πως θα συνεργαστούν επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, αν δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, με ταυτόχρονο όφελος για όλους; Πως θα φέρουμε περισσότερους Έλληνες ομογενείς τουρίστες; Πως θα μπορέσουμε να διευκολύνουμε την ζωή των Ελλήνων του εξωτερικού, όταν συναλάσσονται με το ελληνικό Κράτος; Πως θα αντιγράψουμε καλές πρακτικές και θα αποφύγουμε λάθη εκατέρωθεν, αν δεν τα συζητάμε μεταξύ μας; Πως θα κρατήσουμε ζωντανή την ελληνική γλώσσα; Πως θα διαιωνίσουμε το Έθνος μας; Επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων…
*Ηλίας Σιδέρης
Δικηγόρος και Ιδρυτής της “Παναφρικανικής”
